Bulonja deklaracio ยท๐‘š๐‘ช๐‘ค๐‘ฉ๐‘ต๐‘ฐ๐‘จ ๐‘›๐‘ง๐‘’๐‘ค๐‘จ๐‘ฎ๐‘จ๐‘”๐‘ฆ๐‘ฉ
1. La Esperantismo estas penado disvastigi en la tuta mondo la uzadon de lingvo neลญtrale homa, kiu โ€žne entrudante sin en la internan vivon de la popoloj kaj neniom celante elpuลi la ekzistantajn lingvojn naciajnโ€Ÿ, donus al la homoj de malsamaj nacioj la eblon kompreniฤadi inter si, kiu povus servi kiel paciga lingvo de publikaj institucioj en tiuj landoj, kie diversaj nacioj batalas inter si pri la lingvo, kaj en kiu povus esti publikigataj tiuj verkoj, kiuj havas egalan intereson por ฤ‰iuj popoloj. ฤˆiu alia ideo aลญ espero, kiun tiu aลญ alia Esperantisto ligas kun la Esperantismo, estos lia afero pure privata, por kiu la Esperantismo ne respondas. 1. ๐‘ค๐‘จ ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฆ๐‘•๐‘ซ๐‘ฉ ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘๐‘ง๐‘ต๐‘จ๐‘›๐‘ฉ ๐‘›๐‘ฆ๐‘•๐‘๐‘จ๐‘•๐‘‘๐‘ฆ๐‘œ๐‘ฆ ๐‘ง๐‘ต ๐‘ค๐‘จ ๐‘‘๐‘ช๐‘‘๐‘จ ๐‘ซ๐‘ฉ๐‘ต๐‘›๐‘ฉ ๐‘ค๐‘จ ๐‘ช๐‘Ÿ๐‘จ๐‘›๐‘ฉ๐‘ต ๐‘›๐‘ง ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ ๐‘ต๐‘ฑ๐‘‘๐‘ฎ๐‘จ๐‘ค๐‘ง ๐‘ฃ๐‘ฉ๐‘ซ๐‘จ, ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช โ€ž๐‘ต๐‘ง ๐‘ง๐‘ต๐‘‘๐‘ฎ๐‘ช๐‘›๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ง ๐‘•๐‘ฆ๐‘ต ๐‘ง๐‘ต ๐‘ค๐‘จ ๐‘ฆ๐‘ต๐‘‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘ต๐‘จ๐‘ต ๐‘๐‘ฆ๐‘๐‘ฉ๐‘ต ๐‘›๐‘ง ๐‘ค๐‘จ ๐‘๐‘ฉ๐‘๐‘ฉ๐‘ค๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ต๐‘ง๐‘ต๐‘ฆ๐‘ฉ๐‘ซ ๐‘”๐‘ง๐‘ค๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ง ๐‘ง๐‘ค๐‘๐‘ช๐‘–๐‘ฆ ๐‘ค๐‘จ ๐‘ง๐‘’๐‘Ÿ๐‘ฆ๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘จ๐‘ฐ๐‘ต ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ๐‘ฐ๐‘ต ๐‘ต๐‘จ๐‘”๐‘ฆ๐‘จ๐‘ฐ๐‘ตโ€Ÿ, ๐‘›๐‘ฉ๐‘ต๐‘ช๐‘• ๐‘จ๐‘ค ๐‘ค๐‘จ ๐‘ฃ๐‘ฉ๐‘ซ๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘›๐‘ง ๐‘ซ๐‘จ๐‘ค๐‘•๐‘จ๐‘ซ๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ต๐‘จ๐‘”๐‘ฆ๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘ค๐‘จ ๐‘ง๐‘š๐‘ค๐‘ฉ๐‘ต ๐‘’๐‘ฉ๐‘ซ๐‘๐‘ฎ๐‘ง๐‘ต๐‘ฆ๐‘ก๐‘จ๐‘›๐‘ฆ ๐‘ฆ๐‘ต๐‘‘๐‘ง๐‘ฎ ๐‘•๐‘ฆ, ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช ๐‘๐‘ฉ๐‘๐‘ช๐‘• ๐‘•๐‘ง๐‘ฎ๐‘๐‘ฆ ๐‘’๐‘ฆ๐‘ง๐‘ค ๐‘๐‘จ๐‘”๐‘ฆ๐‘œ๐‘จ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ ๐‘›๐‘ง ๐‘๐‘ช๐‘š๐‘ค๐‘ฆ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ฆ๐‘ต๐‘•๐‘‘๐‘ฆ๐‘‘๐‘ช๐‘”๐‘ฆ๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘ง๐‘ต ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช๐‘ฐ ๐‘ค๐‘จ๐‘ต๐‘›๐‘ฉ๐‘ฐ, ๐‘’๐‘ฆ๐‘ง ๐‘›๐‘ฆ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘•๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ต๐‘จ๐‘”๐‘ฆ๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘š๐‘จ๐‘‘๐‘จ๐‘ค๐‘จ๐‘• ๐‘ฆ๐‘ต๐‘‘๐‘ง๐‘ฎ ๐‘•๐‘ฆ ๐‘๐‘ฎ๐‘ฆ ๐‘ค๐‘จ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ, ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ง๐‘ต ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช ๐‘๐‘ฉ๐‘๐‘ช๐‘• ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘ฆ ๐‘๐‘ช๐‘š๐‘ค๐‘ฆ๐‘’๐‘ฆ๐‘œ๐‘จ๐‘‘๐‘จ๐‘ฐ ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช๐‘ฐ ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘’๐‘ฉ๐‘ฐ, ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช๐‘ฐ ๐‘ฃ๐‘จ๐‘๐‘จ๐‘• ๐‘ง๐‘œ๐‘จ๐‘ค๐‘จ๐‘ต ๐‘ฆ๐‘ต๐‘‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘ง๐‘•๐‘ฉ๐‘ต ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช๐‘ฐ ๐‘๐‘ฉ๐‘๐‘ฉ๐‘ค๐‘ฉ๐‘ฐ. ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช ๐‘จ๐‘ค๐‘ฆ๐‘จ ๐‘ฆ๐‘›๐‘ง๐‘ฉ ๐‘ฒ ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘ฉ, ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช๐‘ต ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช ๐‘ฒ ๐‘จ๐‘ค๐‘ฆ๐‘จ ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฆ๐‘•๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘œ๐‘จ๐‘• ๐‘’๐‘ช๐‘ต ๐‘ค๐‘จ ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฆ๐‘•๐‘ซ๐‘ฉ, ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘ฉ๐‘• ๐‘ค๐‘ฆ๐‘จ ๐‘จ๐‘“๐‘ง๐‘ฎ๐‘ฉ ๐‘๐‘ช๐‘ฎ๐‘ง ๐‘๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘๐‘จ๐‘‘๐‘จ, ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช ๐‘ค๐‘จ ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฆ๐‘•๐‘ซ๐‘ฉ ๐‘ต๐‘ง ๐‘ฎ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ฉ๐‘ต๐‘›๐‘จ๐‘•.
2. ฤˆar en la nuna tempo neniu esploranto en la tuta mondo jam dubas pri tio, ke lingvo internacia povas esti nur lingvo arta, kaj ฤ‰ar el ฤ‰iuj multegaj provoj, faritaj en la daลญro de la lastaj du centjaroj, ฤ‰iuj prezentas nur teoriajn projektojn, kaj lingvo efektive finita, ฤ‰iuflanke elprovita, perfekte vivipova kaj en ฤ‰iuj rilatoj pleje taลญga montriฤis nur unu sola lingvo Esperanto, tial la amikoj de la ideo de lingvo internacia, konsciante ke teoria disputado kondukos al nenio kaj ke la celo povas esti atingata nur per laborado praktika, jam de longe ฤ‰iuj grupiฤis ฤ‰irkaลญ la sola lingvo Esperanto kaj laboras por ฤia disvastigado kaj riฤ‰igado de ฤia literaturo. 2. ๐‘—๐‘จ๐‘ฎ ๐‘ง๐‘ต ๐‘ค๐‘จ ๐‘ต๐‘ช๐‘ต๐‘จ ๐‘‘๐‘ง๐‘ซ๐‘๐‘ฉ ๐‘ต๐‘ง๐‘ต๐‘ฆ๐‘ช ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ค๐‘ฉ๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ง๐‘ต ๐‘ค๐‘จ ๐‘‘๐‘ช๐‘‘๐‘จ ๐‘ซ๐‘ฉ๐‘ต๐‘›๐‘ฉ ๐‘ฐ๐‘จ๐‘ซ ๐‘›๐‘ช๐‘š๐‘จ๐‘• ๐‘๐‘ฎ๐‘ฆ ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ฉ, ๐‘’๐‘ง ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ ๐‘ฆ๐‘ต๐‘‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘ต๐‘จ๐‘”๐‘ฆ๐‘จ ๐‘๐‘ฉ๐‘๐‘จ๐‘• ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘ฆ ๐‘ต๐‘ช๐‘ฎ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ ๐‘จ๐‘ฎ๐‘‘๐‘จ, ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘—๐‘จ๐‘ฎ ๐‘ง๐‘ค ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช๐‘ฐ ๐‘ซ๐‘ช๐‘ค๐‘‘๐‘ง๐‘œ๐‘จ๐‘ฐ ๐‘๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘๐‘ฉ๐‘ฐ, ๐‘“๐‘จ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘‘๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ง๐‘ต ๐‘ค๐‘จ ๐‘›๐‘ฒ๐‘ฎ๐‘ฉ ๐‘›๐‘ง ๐‘ค๐‘จ ๐‘ค๐‘จ๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘ฐ ๐‘›๐‘ช ๐‘”๐‘ง๐‘ต๐‘‘๐‘ฐ๐‘จ๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘ฐ, ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช๐‘ฐ ๐‘๐‘ฎ๐‘ง๐‘Ÿ๐‘ง๐‘ต๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘ต๐‘ช๐‘ฎ ๐‘‘๐‘ง๐‘ฉ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘จ๐‘ฐ๐‘ต ๐‘๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘ฐ๐‘ง๐‘’๐‘‘๐‘ฉ๐‘ฐ๐‘ต, ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ ๐‘ง๐‘“๐‘ง๐‘’๐‘‘๐‘ฆ๐‘๐‘ง ๐‘“๐‘ฆ๐‘ต๐‘ฆ๐‘‘๐‘จ, ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช๐‘“๐‘ค๐‘จ๐‘ต๐‘’๐‘ง ๐‘ง๐‘ค๐‘๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘๐‘ฆ๐‘‘๐‘จ, ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘“๐‘ง๐‘’๐‘‘๐‘ง ๐‘๐‘ฆ๐‘๐‘ฆ๐‘๐‘ฉ๐‘๐‘จ ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ง๐‘ต ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช๐‘ฐ ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘ค๐‘จ๐‘‘๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘๐‘ค๐‘ง๐‘ฐ๐‘ง ๐‘‘๐‘ฒ๐‘œ๐‘จ ๐‘ซ๐‘ฉ๐‘ต๐‘‘๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘ก๐‘ฆ๐‘• ๐‘ต๐‘ช๐‘ฎ ๐‘ช๐‘ต๐‘ช ๐‘•๐‘ฉ๐‘ค๐‘จ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ, ๐‘‘๐‘ฆ๐‘จ๐‘ค ๐‘ค๐‘จ ๐‘จ๐‘ซ๐‘ฆ๐‘’๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘›๐‘ง ๐‘ค๐‘จ ๐‘ฆ๐‘›๐‘ง๐‘ฉ ๐‘›๐‘ง ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ ๐‘ฆ๐‘ต๐‘‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘ต๐‘จ๐‘”๐‘ฆ๐‘จ, ๐‘’๐‘ฉ๐‘ต๐‘•๐‘”๐‘ฆ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ง ๐‘’๐‘ง ๐‘‘๐‘ง๐‘ฉ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘จ ๐‘›๐‘ฆ๐‘•๐‘๐‘ช๐‘‘๐‘จ๐‘›๐‘ฉ ๐‘’๐‘ฉ๐‘ต๐‘›๐‘ช๐‘’๐‘ฉ๐‘• ๐‘จ๐‘ค ๐‘ต๐‘ง๐‘ต๐‘ฆ๐‘ฉ ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘’๐‘ง ๐‘ค๐‘จ ๐‘”๐‘ง๐‘ค๐‘ฉ ๐‘๐‘ฉ๐‘๐‘จ๐‘• ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘ฆ ๐‘จ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘จ๐‘‘๐‘จ ๐‘ต๐‘ช๐‘ฎ ๐‘๐‘ง๐‘ฎ ๐‘ค๐‘จ๐‘š๐‘ฉ๐‘ฎ๐‘จ๐‘›๐‘ฉ ๐‘๐‘ฎ๐‘จ๐‘’๐‘‘๐‘ฆ๐‘’๐‘จ, ๐‘ฐ๐‘จ๐‘ซ ๐‘›๐‘ง ๐‘ค๐‘ฉ๐‘ต๐‘œ๐‘ง ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช๐‘ฐ ๐‘œ๐‘ฎ๐‘ช๐‘๐‘ฆ๐‘ก๐‘ฆ๐‘• ๐‘—๐‘ฆ๐‘ฎ๐‘’๐‘ฒ ๐‘ค๐‘จ ๐‘•๐‘ฉ๐‘ค๐‘จ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ค๐‘จ๐‘š๐‘ฉ๐‘ฎ๐‘จ๐‘• ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘ก๐‘ฆ๐‘จ ๐‘›๐‘ฆ๐‘•๐‘๐‘จ๐‘•๐‘‘๐‘ฆ๐‘œ๐‘จ๐‘›๐‘ฉ ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘—๐‘ฆ๐‘œ๐‘จ๐‘›๐‘ฉ ๐‘›๐‘ง ๐‘ก๐‘ฆ๐‘จ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘‘๐‘ช๐‘ฎ๐‘ฉ.
3. ฤˆar la aลญtoro de la lingvo Esperanto tuj en la komenco rifuzis unu fojon por ฤ‰iam ฤ‰iujn personajn rajtojn kaj privilegiojn rilate tiun lingvon, tial Esperanto estas โ€žnenies propraฤตoโ€Ÿ, nek en rilato materiala, nek en rilato morala. 3. ๐‘—๐‘จ๐‘ฎ ๐‘ค๐‘จ ๐‘ฒ๐‘‘๐‘ฉ๐‘ฎ๐‘ฉ ๐‘›๐‘ง ๐‘ค๐‘จ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘‘๐‘ช๐‘ฐ ๐‘ง๐‘ต ๐‘ค๐‘จ ๐‘’๐‘ฉ๐‘ซ๐‘ง๐‘ต๐‘”๐‘ฉ ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘“๐‘ช๐‘Ÿ๐‘ฆ๐‘• ๐‘ช๐‘ต๐‘ช ๐‘“๐‘ฉ๐‘ฐ๐‘ฉ๐‘ต ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘—๐‘ฆ๐‘จ๐‘ซ ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช๐‘ฐ๐‘ต ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘•๐‘ฉ๐‘ต๐‘จ๐‘ฐ๐‘ต ๐‘ฎ๐‘จ๐‘ฐ๐‘‘๐‘ฉ๐‘ฐ๐‘ต ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘๐‘ฆ๐‘ค๐‘ง๐‘œ๐‘ฆ๐‘ฉ๐‘ฐ๐‘ต ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘ค๐‘จ๐‘‘๐‘ง ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช๐‘ต ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ๐‘ต, ๐‘‘๐‘ฆ๐‘จ๐‘ค ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• โ€ž๐‘ต๐‘ง๐‘ต๐‘ฆ๐‘ง๐‘• ๐‘๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘๐‘ฎ๐‘จ๐‘ ๐‘ฉโ€Ÿ, ๐‘ต๐‘ง๐‘’ ๐‘ง๐‘ต ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘ค๐‘จ๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ซ๐‘จ๐‘‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘จ๐‘ค๐‘จ, ๐‘ต๐‘ง๐‘’ ๐‘ง๐‘ต ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘ค๐‘จ๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ซ๐‘ฉ๐‘ฎ๐‘จ๐‘ค๐‘จ.
Materiala mastro de tiu ฤ‰i lingvo estas la tuta mondo kaj ฤ‰iu deziranto povas eldonadi en aลญ pri tiu ฤ‰i lingvo ฤ‰iajn verkojn, kiajn li deziras, kaj uzadi la lingvon por ฤ‰iaj eblaj celoj; kiel spiritaj mastroj de tiu ฤ‰i lingvo estos ฤ‰iam rigardataj tiuj personoj, kiuj de la mondo Esperantista estos konfesataj kiel la plej bonaj kaj plej talentaj verkistoj en tiu ฤ‰i lingvo. ๐‘ซ๐‘จ๐‘‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘จ๐‘ค๐‘จ ๐‘ซ๐‘จ๐‘•๐‘‘๐‘ฎ๐‘ฉ ๐‘›๐‘ง ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช ๐‘—๐‘ฆ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘ค๐‘จ ๐‘‘๐‘ช๐‘‘๐‘จ ๐‘ซ๐‘ฉ๐‘ต๐‘›๐‘ฉ ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช ๐‘›๐‘ง๐‘Ÿ๐‘ฆ๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘๐‘ฉ๐‘๐‘จ๐‘• ๐‘ง๐‘ค๐‘›๐‘ฉ๐‘ต๐‘จ๐‘›๐‘ฆ ๐‘ง๐‘ต ๐‘ฒ ๐‘๐‘ฎ๐‘ฆ ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช ๐‘—๐‘ฆ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ ๐‘—๐‘ฆ๐‘จ๐‘ฐ๐‘ต ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘’๐‘ฉ๐‘ฐ๐‘ต, ๐‘’๐‘ฆ๐‘จ๐‘ฐ๐‘ต ๐‘ค๐‘ฆ ๐‘›๐‘ง๐‘Ÿ๐‘ฆ๐‘ฎ๐‘จ๐‘•, ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ช๐‘Ÿ๐‘จ๐‘›๐‘ฆ ๐‘ค๐‘จ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ๐‘ต ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘—๐‘ฆ๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ง๐‘š๐‘ค๐‘จ๐‘ฐ ๐‘”๐‘ง๐‘ค๐‘ฉ๐‘ฐ; ๐‘’๐‘ฆ๐‘ง๐‘ค ๐‘•๐‘๐‘ฆ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘‘๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ซ๐‘จ๐‘•๐‘‘๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘›๐‘ง ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช ๐‘—๐‘ฆ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘ฉ๐‘• ๐‘—๐‘ฆ๐‘จ๐‘ซ ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘œ๐‘จ๐‘ฎ๐‘›๐‘จ๐‘‘๐‘จ๐‘ฐ ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช๐‘ฐ ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘•๐‘ฉ๐‘ต๐‘ฉ๐‘ฐ, ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช๐‘ฐ ๐‘›๐‘ง ๐‘ค๐‘จ ๐‘ซ๐‘ฉ๐‘ต๐‘›๐‘ฉ ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฆ๐‘•๐‘‘๐‘จ ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘ฉ๐‘• ๐‘’๐‘ฉ๐‘ต๐‘“๐‘ง๐‘•๐‘จ๐‘‘๐‘จ๐‘ฐ ๐‘’๐‘ฆ๐‘ง๐‘ค ๐‘ค๐‘จ ๐‘๐‘ค๐‘ง๐‘ฐ ๐‘š๐‘ฉ๐‘ต๐‘จ๐‘ฐ ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘๐‘ค๐‘ง๐‘ฐ ๐‘‘๐‘จ๐‘ค๐‘ง๐‘ต๐‘‘๐‘จ๐‘ฐ ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘’๐‘ฆ๐‘•๐‘‘๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘ง๐‘ต ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช ๐‘—๐‘ฆ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ.
4. Esperanto havas neniun personan leฤdonanton kaj dependas de neniu aparta homo. ฤˆiuj opinioj kaj verkoj de la kreinto de Esperanto havas, simile al la opinioj kaj verkoj de ฤ‰iu alia Esperantisto, karakteron absolute privatan kaj por neniu devigan. La sola unu fojon por ฤ‰iam deviga por ฤ‰iuj Esperantistoj fundamento de la lingvo Esperanto estas la verketo โ€žFundamento de Esperantoโ€Ÿ, en kiu neniu havas la rajton fari ลanฤon. Se iu dekliniฤas de la reguloj kaj modeloj donitaj en la dirita verko, li neniam povas pravigi sin per la vortoj โ€žtiel deziras aลญ konsilas la aลญtoro de Esperantoโ€Ÿ. ฤˆiun ideon, kiu ne povas esti oportune esprimita per tiu materialo, kiu troviฤas en la โ€žFundamento de Esperantoโ€Ÿ, ฤ‰iu Esperantisto havas la rajton esprimi en tia maniero, kiun li trovas la plej ฤusta, tiel same, kiel estas farate en ฤ‰iu alia lingvo. Sed pro plena unueco de la lingvo al ฤ‰iuj Esperantistoj estas rekomendate imitadi kiel eble plej multe tiun stilon, kiu troviฤas en la verko de la kreinto de Esperanto, kiu la plej multe laboris por kaj en Esperanto kaj la plej bone konas ฤian spiriton. 4. ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ฃ๐‘จ๐‘๐‘จ๐‘• ๐‘ต๐‘ง๐‘ต๐‘ฆ๐‘ช๐‘ต ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘•๐‘ฉ๐‘ต๐‘จ๐‘ต ๐‘ค๐‘ง๐‘ก๐‘›๐‘ฉ๐‘ต๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ๐‘ต ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘›๐‘ง๐‘๐‘ง๐‘ต๐‘›๐‘จ๐‘• ๐‘›๐‘ง ๐‘ต๐‘ง๐‘ต๐‘ฆ๐‘ช ๐‘จ๐‘๐‘จ๐‘ฎ๐‘‘๐‘จ ๐‘ฃ๐‘ฉ๐‘ซ๐‘ฉ. ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช๐‘ฐ ๐‘ฉ๐‘๐‘ฆ๐‘ต๐‘ฆ๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘’๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘›๐‘ง ๐‘ค๐‘จ ๐‘’๐‘ฎ๐‘ง๐‘ฆ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘›๐‘ง ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ฃ๐‘จ๐‘๐‘จ๐‘•, ๐‘•๐‘ฆ๐‘ซ๐‘ฆ๐‘ค๐‘ง ๐‘จ๐‘ค ๐‘ค๐‘จ ๐‘ฉ๐‘๐‘ฆ๐‘ต๐‘ฆ๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘’๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘›๐‘ง ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช ๐‘จ๐‘ค๐‘ฆ๐‘จ ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฆ๐‘•๐‘‘๐‘ฉ, ๐‘’๐‘จ๐‘ฎ๐‘จ๐‘’๐‘‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘ต ๐‘จ๐‘š๐‘•๐‘ฉ๐‘ค๐‘ช๐‘‘๐‘ง ๐‘๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘๐‘จ๐‘‘๐‘จ๐‘ต ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘ต๐‘ง๐‘ต๐‘ฆ๐‘ช ๐‘›๐‘ง๐‘๐‘ฆ๐‘œ๐‘จ๐‘ต. ๐‘ค๐‘จ ๐‘•๐‘ฉ๐‘ค๐‘จ ๐‘ช๐‘ต๐‘ช ๐‘“๐‘ฉ๐‘ฐ๐‘ฉ๐‘ต ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘—๐‘ฆ๐‘จ๐‘ซ ๐‘›๐‘ง๐‘๐‘ฆ๐‘œ๐‘จ ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช๐‘ฐ ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฆ๐‘•๐‘‘๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘“๐‘ช๐‘ต๐‘›๐‘จ๐‘ซ๐‘ง๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘›๐‘ง ๐‘ค๐‘จ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘ค๐‘จ ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘’๐‘ง๐‘‘๐‘ฉ โ€ž๐‘“๐‘ช๐‘ต๐‘›๐‘จ๐‘ซ๐‘ง๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘›๐‘ง ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉโ€Ÿ, ๐‘ง๐‘ต ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช ๐‘ต๐‘ง๐‘ต๐‘ฆ๐‘ช ๐‘ฃ๐‘จ๐‘๐‘จ๐‘• ๐‘ค๐‘จ ๐‘ฎ๐‘จ๐‘ฐ๐‘‘๐‘ฉ๐‘ต ๐‘“๐‘จ๐‘ฎ๐‘ฆ ๐‘–๐‘จ๐‘ต๐‘ก๐‘ฉ๐‘ต. ๐‘•๐‘ง ๐‘ฆ๐‘ช ๐‘›๐‘ง๐‘’๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘ฆ๐‘ก๐‘จ๐‘• ๐‘›๐‘ง ๐‘ค๐‘จ ๐‘ฎ๐‘ง๐‘œ๐‘ช๐‘ค๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ซ๐‘ฉ๐‘›๐‘ง๐‘ค๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘›๐‘ฉ๐‘ต๐‘ฆ๐‘‘๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ง๐‘ต ๐‘ค๐‘จ ๐‘›๐‘ฆ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘‘๐‘จ ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘’๐‘ฉ, ๐‘ค๐‘ฆ ๐‘ต๐‘ง๐‘ต๐‘ฆ๐‘จ๐‘ซ ๐‘๐‘ฉ๐‘๐‘จ๐‘• ๐‘๐‘ฎ๐‘จ๐‘๐‘ฆ๐‘œ๐‘ฆ ๐‘•๐‘ฆ๐‘ต ๐‘๐‘ง๐‘ฎ ๐‘ค๐‘จ ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ๐‘‘๐‘ฉ๐‘ฐ โ€ž๐‘‘๐‘ฆ๐‘ง๐‘ค ๐‘›๐‘ง๐‘Ÿ๐‘ฆ๐‘ฎ๐‘จ๐‘• ๐‘ฒ ๐‘’๐‘ฉ๐‘ต๐‘•๐‘ฆ๐‘ค๐‘จ๐‘• ๐‘ค๐‘จ ๐‘ฒ๐‘‘๐‘ฉ๐‘ฎ๐‘ฉ ๐‘›๐‘ง ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉโ€Ÿ. ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช๐‘ต ๐‘ฆ๐‘›๐‘ง๐‘ฉ๐‘ต, ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช ๐‘ต๐‘ง ๐‘๐‘ฉ๐‘๐‘จ๐‘• ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘ฆ ๐‘ฉ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ๐‘‘๐‘ช๐‘ต๐‘ง ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘ซ๐‘ฆ๐‘‘๐‘จ ๐‘๐‘ง๐‘ฎ ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช ๐‘ซ๐‘จ๐‘‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘จ๐‘ค๐‘ฉ, ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช ๐‘‘๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘๐‘ฆ๐‘ก๐‘จ๐‘• ๐‘ง๐‘ต ๐‘ค๐‘จ โ€ž๐‘“๐‘ช๐‘ต๐‘›๐‘จ๐‘ซ๐‘ง๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘›๐‘ง ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉโ€Ÿ, ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฆ๐‘•๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ฃ๐‘จ๐‘๐‘จ๐‘• ๐‘ค๐‘จ ๐‘ฎ๐‘จ๐‘ฐ๐‘‘๐‘ฉ๐‘ต ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘ซ๐‘ฆ ๐‘ง๐‘ต ๐‘‘๐‘ฆ๐‘จ ๐‘ซ๐‘จ๐‘ต๐‘ฆ๐‘ง๐‘ฎ๐‘ฉ, ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช๐‘ต ๐‘ค๐‘ฆ ๐‘‘๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘๐‘จ๐‘• ๐‘ค๐‘จ ๐‘๐‘ค๐‘ง๐‘ฐ ๐‘ก๐‘ช๐‘•๐‘‘๐‘จ, ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ง๐‘ค ๐‘•๐‘จ๐‘ซ๐‘ง, ๐‘’๐‘ฆ๐‘ง๐‘ค ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘“๐‘จ๐‘ฎ๐‘จ๐‘‘๐‘ง ๐‘ง๐‘ต ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช ๐‘จ๐‘ค๐‘ฆ๐‘จ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ. ๐‘•๐‘ง๐‘› ๐‘๐‘ฎ๐‘ฉ ๐‘๐‘ค๐‘ง๐‘ต๐‘จ ๐‘ช๐‘ต๐‘ช๐‘ง๐‘”๐‘ฉ ๐‘›๐‘ง ๐‘ค๐‘จ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ ๐‘จ๐‘ค ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช๐‘ฐ ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฆ๐‘•๐‘‘๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘ฎ๐‘ง๐‘’๐‘ฉ๐‘ซ๐‘ง๐‘ต๐‘›๐‘จ๐‘‘๐‘ง ๐‘ฆ๐‘ซ๐‘ฆ๐‘‘๐‘จ๐‘›๐‘ฆ ๐‘’๐‘ฆ๐‘ง๐‘ค ๐‘ง๐‘š๐‘ค๐‘ง ๐‘๐‘ค๐‘ง๐‘ฐ ๐‘ซ๐‘ช๐‘ค๐‘‘๐‘ง ๐‘‘๐‘ฆ๐‘ช๐‘ต ๐‘•๐‘‘๐‘ฆ๐‘ค๐‘ฉ๐‘ต, ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช ๐‘‘๐‘ฎ๐‘ฉ๐‘๐‘ฆ๐‘ก๐‘จ๐‘• ๐‘ง๐‘ต ๐‘ค๐‘จ ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘’๐‘ฉ ๐‘›๐‘ง ๐‘ค๐‘จ ๐‘’๐‘ฎ๐‘ง๐‘ฆ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘›๐‘ง ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ, ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช ๐‘ค๐‘จ ๐‘๐‘ค๐‘ง๐‘ฐ ๐‘ซ๐‘ช๐‘ค๐‘‘๐‘ง ๐‘ค๐‘จ๐‘š๐‘ฉ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘• ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ง๐‘ต ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ค๐‘จ ๐‘๐‘ค๐‘ง๐‘ฐ ๐‘š๐‘ฉ๐‘ต๐‘ง ๐‘’๐‘ฉ๐‘ต๐‘จ๐‘• ๐‘ก๐‘ฆ๐‘จ๐‘ต ๐‘•๐‘๐‘ฆ๐‘ฎ๐‘ฆ๐‘‘๐‘ฉ๐‘ต.
5. Esperantisto estas nomata ฤ‰iu persono, kiu scias kaj uzas la lingvon Esperanto tute egale por kiaj celoj li ฤin uzas. Apartenado al ia aktiva societo Esperantista por ฤ‰iu Esperantisto estas rekomendinda, sed ne deviga. 5. ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฆ๐‘•๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘ต๐‘ฉ๐‘ซ๐‘จ๐‘‘๐‘จ ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช ๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘•๐‘ฉ๐‘ต๐‘ฉ, ๐‘’๐‘ฆ๐‘ช ๐‘•๐‘”๐‘ฆ๐‘จ๐‘• ๐‘’๐‘จ๐‘ฐ ๐‘ช๐‘Ÿ๐‘จ๐‘• ๐‘ค๐‘จ ๐‘ค๐‘ฆ๐‘ต๐‘œ๐‘๐‘ฉ๐‘ต ยท๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฉ ๐‘‘๐‘ช๐‘‘๐‘ง ๐‘ง๐‘œ๐‘จ๐‘ค๐‘ง ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘’๐‘ฆ๐‘จ๐‘ฐ ๐‘”๐‘ง๐‘ค๐‘ฉ๐‘ฐ ๐‘ค๐‘ฆ ๐‘ก๐‘ฆ๐‘ต ๐‘ช๐‘Ÿ๐‘จ๐‘•. ๐‘จ๐‘๐‘จ๐‘ฎ๐‘‘๐‘ง๐‘ต๐‘จ๐‘›๐‘ฉ ๐‘จ๐‘ค ๐‘ฆ๐‘จ ๐‘จ๐‘’๐‘‘๐‘ฆ๐‘๐‘จ ๐‘•๐‘ฉ๐‘”๐‘ฆ๐‘ง๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฆ๐‘•๐‘‘๐‘จ ๐‘๐‘ฉ๐‘ฎ ๐‘—๐‘ฆ๐‘ช ๐‘ง๐‘•๐‘๐‘ง๐‘ฎ๐‘จ๐‘ต๐‘‘๐‘ฆ๐‘•๐‘‘๐‘ฉ ๐‘ง๐‘•๐‘‘๐‘จ๐‘• ๐‘ฎ๐‘ง๐‘’๐‘ฉ๐‘ซ๐‘ง๐‘ต๐‘›๐‘ฆ๐‘ต๐‘›๐‘จ, ๐‘•๐‘ง๐‘› ๐‘ต๐‘ง ๐‘›๐‘ง๐‘๐‘ฆ๐‘œ๐‘จ.